Vertaling n-bepalingen uit NEN 1010 moet zorgen voor soepeler internationale handel

Auteur: Jaap Meijers
Datum: maart 2019

NEN 1010 is de belangrijkste norm op het gebied van elektrotechniek in Nederland. De norm is in beginsel een vertaling van de Europese installatievoorschriften voor laagspanningsinstallaties, vastgelegd in de HD-IEC 60364-reeks. Maar bedrijven die alleen naar de internationale voorschriften kijken, missen de specifiek Nederlandse regels, en dat kan kostbare problemen opleveren.

Iemand die veel te maken heeft met de norm en de verschillen met de internationale regels, is Ronald Wennekes, tot voor kort Lead E&I engineer bij ingenieursbureau DPS Group en inmiddels consultant bij Royal HaskoningDHV. Wennekes werkt vaak met buitenlandse leveranciers die producten en onderdelen leveren voor elektrotechnische installaties. Om zijn opdrachtgevers goed te kunnen adviseren, begon hij aan een overzicht van alle Nederlandse afwijkingen ten opzichte van de Europese en mondiale norm. Dat initiatief, ondersteund en aangemoedigd door de klankbordgroep NEN 1010 waar Ronald Wennekes lid van is, leidde tot een lijst met alle n-bepalingen. NEN vertaalde de lijst naar het Engels en brengt hem nu uit als losse lijst én als onderdeel van het online product ‘Werken met NEN 1010’.

Wat was de reden dat je een eigen lijst met n-bepalingen ging maken?

“De aanleiding was een project in Nederland, voor een grote buitenlandse opdrachtgever. Zo’n buitenlandse opdrachtgever laat hier iets bouwen, maar heeft geen kennis van de Nederlandse normen en hoe die afwijken van de internationale norm.

Om advies te kunnen geven aan engineers van buitenlandse opdrachtgevers, ben ik de Nederlandse toevoegingen op de internationale norm op een rij gaan zetten. Waar NEN 1010 afwijkt, staat in de norm een ‘n’ voor de desbetreffende bepaling. Maar als je zoekt met Ctrl+F, dan ben je best even bezig. Het zijn 735 pagina’s en daar staan 150 n-bepalingen in, dat kun je niet allemaal in één keer overzien. Ik heb ze daarom allemaal bij elkaar in een aparte spreadsheet gezet. Dan kun je zien over hoeveel verschillen je het eigenlijk hebt. Daarmee kan ik opdrachtgevers goed laten zien ‘als jij hier alles op de Amerikaanse manier gaat installeren, dan wijk je af van wat hier is toegestaan’ en is er geen meningsverschil meer mogelijk.”

Wat zijn typische verschillen tussen de Nederlandse NEN 1010 en de Europese of internationale editie van die norm?

“Draden trekken door een buis, dat doet de hele wereld hetzelfde. Maar in Nederland hebben we een stootrand in de invoeropening van een buis om beschadiging bij draadtrekken te voorkomen. Er zijn hier andere regels voor veiligheid, aarding, bekabeling. Smeltpatronen in een verdeelkast; in heel veel landen zitten die gewoon in één kastje los naast elkaar, maar in Nederland moet er een schotje tussen. In Spanje hebben ze andere kabels en materialen dan wij. Dat we in Nederland YMvK gebruiken, gaan ze in Spanje niet begrijpen. Die verschillen zijn historisch zo gegroeid. In elk land de lokale regels aanpassen is sneller en makkelijker dan met driehonderd landen in conclaaf moeten voor één artikel. Het heeft ook met geografische verschillen te maken. Hier steken we gewoon aardelektroden in de grond, maar in de rotsgrond van Spanje kan dat niet, en in de Belgische zandgrond is het ook anders.”

Hoe helpt dit overzicht van de n-bepalingen je bij je werkzaamheden?

“Als Bilfinger Tebodin [een andere voormalig werkgever van Wennekes, red.] als partner hier industriële installaties engineert, dan komen de ketels misschien uit India en de besturing uit Zweden. Alles wordt ingevlogen en hier werkend gemaakt. Dan zie je soms dat die componenten afwijken van de Nederlandse norm. Een Zweed kent die norm natuurlijk niet. Dan moet je bijvoorbeeld aanpassingen laten doen in een bestaande verdeelkast die al helemaal af is. Dat kost tijd en geld, wat rondom oplevering altijd erg spannend is. Zoiets levert nu vaak projectstress op, en dat willen we toch beter gaan doen.

Een Spaanse projectleider kan geen norm lezen die in het Nederlands is opgesteld. Hij kan wel de Europese HD 60364 erbij pakken, maar dat is geen oplossing want dan mist hij al die n-bepalingen. Met de nieuwe lijst kunnen wij onze relaties informeren over afwijkende regelgeving. Deze lijst kan vooraf worden verstrekt om te voorkomen dat ze een afwijkend product leveren. Er is daardoor minder controle en correctie achteraf nodig.”

Voor wie kan de lijst nog meer nuttig zijn?

“Deze lijst is niet alleen interessant voor buitenlandse bedrijven die in Nederland installaties of producten op het gebied van elektrotechniek leveren, maar ook voor Nederlandse bedrijven die veel met buitenlandse leveranciers werken of werknemers uit het buitenland hebben. Met deze lijst kunnen buitenlandse engineers en monteurs worden geïnformeerd en opgeleid. Dat kan in de krappe arbeidsmarkt nu en in de toekomst soelaas bieden. Als je een installateur die gewend is volgens de Roemeense norm te werken, nu de Europese norm laat zien én dit document, dan heeft hij de complete in het Engels vertaalde NEN 1010.

Ik denk ook dat het voor ons het handeldrijven makkelijker maakt. Op dit moment adviseert Royal HaskoningDHV een opdrachtgever in België. Met de n-lijst weten we beter waar we op moeten letten. Mensen komen naar hier, maar door de verschillen te kennen, kunnen wij ook elders makkelijker werken.”

De complete lijst met de n-bepalingen staat onder de tab ‘normen’.