Praktische Hulp

Artikelen

Back-upbeveiliging, ook wel bekend als escortebeveiliging De aardlekbeveiliging (RCD) in het ontwerp van de installatie Hoe dik moet die aarde zijn? Spanningsopdrijving (PV-systemen): wie lost het probleem van ongewenste uitval op? Beschermende vereffening Optellen van belastingstromen en invoedende stromen in de PV-installatie Hoe wordt de PV-installatie beschermd tegen overspanningen? Wijzigingen NEN 1010:2020 in de praktijk van de installateur (2) Welke type Surge Protective Device (SPD)moet worden toegepast? Als automatische uitschakeling van de voeding niet mogelijk is bij omvormers met vermogenselektronica Leidingontwerp voor een omvormer van 55 kW DC en Betonrot VRAGEN NEN 1010 LIVE Nieuwe NEN 4010 als beter leesbare versie van NEN 1010 Is het verplicht een werkschakelaar te plaatsen in de buurt van de omvormer (PV-installaties)? Moet de omvormer in een PV-systeem volgens NEN 1010 achter een aardlekbeveiliging worden aangesloten? Technieksector in 2040 belangrijker dan ooit Normtekst voor buurtbatterijen in de maak Minder projectstress dankzij nieuwe lijst Nederlandse bepalingen Nederlandse versie NEN-EN-IEC 60204-1:2018 beschikbaar Nieuwe onderwerpen in NEN 4010 Nieuwe onderwerpen in NEN 4010: Kleine medisch gebruikte ruimten Nut en noodzaak van normalisatie van gelijkspanning, deel 1: de zon. Omschakelen naar DC-distributie? Tevreden klanten door samenwerking en communicatie
NEN 1010 toepassen

      

Ondersteunende informatie bij het toepassen van NEN 1010.

Deze informatie kunt u raadplegen met een betaald abonnement

           

Probeer 30 dagen gratis
NEN website artikelen

    

Regelmatig publiceert NEN artikelen met uitleg over toepassing van de normen met handige informatie, ontwikkelingen en praktische toelichtingen. Deze artikelen zijn hier ook (gratis) in te zien.

Artikelen
Artikelen Mag1010

      

Mag1010 is een vaktijdschrift voor iedereen die betrokken is bij elektrotechnische installaties in de bouw, utiliteit, infrastructuur en industrie. Een deel van de artikelen wordt in Werken met NEN 1010 gepubliceerd, waarvan het grootste aantal alleen zichtbaar is met een betaald abonnement.

Mag1010

DC en Betonrot

Als we niet opletten, wordt DC-lekstroom  een groot probleem. DC-lekstroom veroorzaakt corrosie (roest) en kan in gebouwen de bewapening en bij PV-velden dichtbij liggende ondergrondse infrastructuur aantasten; een potentiële tijdbom.

Wat is het probleem?

Doordat we steeds meer ‘all-electric’ gaan en er een verschuiving plaatsvindt van wisselspanning (AC) naar gelijkspanning (DC), neemt het risico van corrosie van bijvoorbeeld wapening van beton toe. In DC speelt dit probleem meer dan in AC, omdat de stroomrichting in AC van nature steeds wisselt (frequentie) en in DC gaat de stroom maar één kant op. Door die wisseling van richting in AC heft de lekstroom zichzelf als het ware op.
De standaardoplossing is een aardlekschakelaar. Als de (lek)stroom boven de 6 mA komt, schakelt de installatie zichzelf uit.
Probleem opgelost zou je zeggen, maar wat gebeurt er als de lekstroom langdurig net onder die 6 mA blijft?

Rol aardlekschakelaar

Een type B aardlekschakelaar meet de lekkage van de stroom en schakelt de installatie uit als de lekkage boven een ingestelde waarde (6 mA) komt. De rol is de installatie uitschakelen en dan het probleem detecteren en oplossen. Omdat lekstroom vaak niet boven de 6 mA komt, ‘wijst’ de aardlekschakelaar je niet op lekstroom. Je komt pas achter dit probleem als het te laat is. Dus is het nodig lekstroom eerder dan de aardlekschakelaar aangeeft op te merken. Met de toename van DC-gebruikers (producten) en DC-installaties neemt dit probleem toe. Het wordt pas, net als bij betonrot, zichtbaar als er een gebouw (deels) instort.

Wiens probleem is dit?

Dat is een goede en terechte vraag. De vraag stellen, is gemakkelijker dan deze te beantwoorden. Het lijkt nu wel het probleem van niemand. Maar we hebben er wel met z’n allen mee te maken. Wat als een parkeergarage instort door betonrot, veroorzaakt door de laadinfrastructuur. Dan zijn de rapen gaar. Een probleem zonder eigenaar, maar er zijn wel partijen die er nu aandacht aan moeten geven.

Wat is het probleem?

De bewapening van gebouwen maar ook de ondergrondse infrastructuur, zoals kabels en leidingen te dicht in de buurt van PV-velden, worden aangetast door DC-lekstromen. Die stroom wordt geleid door metaal, bijvoorbeeld betonbewapening. Daardoor corrodeert (roest) dit metaal langzaam en lost de bewapening op . Populair gezegd: betonrot.

Voor wie is dit een probleem?

Voor alle gebouweigenaren waarin adapters of laders in gebruik zijn. Door de toename van elektronisch vervoer (EV) neemt dit potentiële probleem gigantisch toe. Doordat we allemaal gasloos/all-electric gaan, neemt dit probleem voor gebouwen toe. 
Oppassen dus.

Oplossing:

Er zijn grofweg twee oplossingsrichtingen. De eerste is lekstromen voorkomen en de tweede is, als er lekstromen zijn, om de elektrische installatie dan tegenstromen te laten geven die de lekstroom neutraliseren.
Lekstromen voorkomen betekent dat producten lekstroomloos moeten worden ontworpen. Dit hoeft nu niet, er zijn geen normen die dit voorschrijven. Dit wordt ook lastig bij producten van Alibaba-achtigen.
Als je die apparaten al hebt, kun je in het installatieontwerp tegenstromen van precies dezelfde waarde gaan sturen, maar dit kost geld (net als productontwerp aanpassen).
Om dit te stimuleren zijn normen nodig, zowel product- als installatienormen.

Wat moet er gebeuren?

  • Creëer urgentie.
  • Breng de problematiek in kaart door middel van onderzoek.
  • Stel normen op voordat het probleem te groot is.
  • Organiseer gebouwinspecties.

Wie moet er in actie komen?

  • Normontwikkelaars zoals NEN en IEC (installatie- en productnormen)
  • Ontwikkelaars en producenten van installatiecomponenten en omvormers (lekstroomloos ontwerpen)
  • Overheid (creëren urgentie en stimuleren om het op te lossen)

Samengevat

DC-lekstroom veroorzaakt betonrot. Dat is een potentieel probleem. Lekstroom is tot nu toe geen onderdeel van het product- en installatieontwerp. Het is nu een probleem van iedereen, dus van niemand. Het probleem heeft urgentie en een eigenaar nodig.

1 Lekstroom: het lekken van spanning of het lekken van stroom. Normaal gesproken, wordt dit voorkomen door isolatie. Als er meer stroom de installatie ingaat dan er uitkomt, is er sprake van lekstroom.

2 Zie: https://www.installatiejournaal.nl/beveiliging/artikel/2020/09/zwerfstromen-uit-laadpunten-kunnen-betonijzer-aantasten-10111274?_ga=2.135447672.83612061.1609959054-1167025877.1609959054.

3 Een lekstroom van 1 A lost per jaar 9,1 kg ijzer op.