Vraag & Antwoord

NEN 1010
Zit het correctieblad uit 2016 ook in de norm NEN 1010?

Als u de knop ‘Bekijk online’ klikt, komt u bij een versie van NEN 1010 waar de wijzigingen uit het Correctieblad C2:2016 reeds zijn opgenomen. Het correctieblad C2:2016 kunt u als PDF ook los vinden.

Waar gaat deel 8 over?
  • Deel 8 is wel een onderdeel van NEN 1010, maar wordt als losse uitgave uitgebracht. De reden hiervoor is dat dit deel 8 vaker geüpdatet zal worden dan NEN 1010.
  • Titel van de reeks: NEN 1010-8: Energieaspecten
  • Subnummers:
    • NEN 1010-8-1: Energieaspecten – Deel 1: Energie-efficiency
    • NEN 1010-8-2: Energieaspecten – Deel 2: Prosumer-installaties
    • NEN 1010-8-3: Energieaspecten – Deel 3: Beheer van prosumer-installaties
Hoe zit het met het bouwbesluit en NEN 1010?
  • Een norm is geen wet, een norm is een afspraak. Voor de bouw en de installatiesector is het Bouwbesluit de wet waaraan men zich dient te houden.
  • Een norm wordt niet van kracht. Een norm wordt gepubliceerd en later weer ingetrokken (maar is dan nog steeds te koop en kan worden toegepast).
  • Een norm kan worden aangewezen door de wetgever. NEN 1010 wordt (gedeeltelijk) aangewezen door het Bouwbesluit en ook door de opvolger daarvan, Besluit bouwwerken en leefomgeving (Bbl, uitgesteld).
  • Wanneer het Bouwbesluit een nieuwe versie gaat aanwijzen bepaalt BZK. NEN heeft daar geen invloed op.
  • Een nieuwere versie van een aangewezen norm mag worden toegepast, de wetgever gaat ervan uit dat de veiligheid altijd toeneemt.
  • Het Bouwbesluit laat toe dat bij wijziging van de installatie oudere versies van NEN 1010 worden toegepast, maar niet ouder dan de versie van 1962 en niet ouder dan de versie van aanleg; of een latere versie wanneer een wijziging aspecten betreft die in oudere versies niet voorkomen (PV-installatie, laadpaal).
  • Het Bouwbesluit laat toe dat NEN 1010 niet wordt toegepast, maar het veiligheidsniveau van de aangewezen norm moet wel worden gerealiseerd. Gelijkwaardige oplossingen mogen worden toegepast, maar de gelijkwaardigheid moet wel worden aangetoond.
  • Datum aanvraag bouwvergunning geldt als peildatum.
Is NEN 1010:2020 (automatisch) ook van toepassing in het Bouwbesluit na uitkomen?

Nee, deze dient eerst door de wetgever aangewezen te worden.

Als ik de elektrische installatie in mijn particuliere woning volgens NEN 1010 uitvoer, is dat dan voldoende?

Volgens de Nederlandse wet moet een elektrische installatie van een woning voldoen aan het Bouwbesluit. Wanneer een elektrische installatie voldoet aan NEN 1010, bestaat ‘het vermoeden van overeenstemming’ met deze wettelijke eisen.

Naast het voldoen aan de eisen uit NEN 1010 is het van belang om na te gaan aan welke eisen u moet voldoen voor uw verzekering. Wellicht dat uw verzekeraar een (periodieke) keuring van de installatie voorschrijft.

Mag de nieuwe NEN 1010 na uitkomen al toegepast worden ondanks dat deze nog niet is aangewezen?

Zeker, de norm kan worden toegepast. De wet gaat uit van de stand der techniek: het is verstandig om de laatste stand van de techniek te volgen door de laatste norm toe te passen. Een nieuwere versie van een aangewezen norm mag worden toegepast, de wetgever gaat ervan uit dat de veiligheid altijd toeneemt.

Op welke installaties is NEN 1010 van toepassing?

NEN 1010 is van toepassing op vast aangelegde elektrische installaties met lage spanning (tot 1000 V wisselspanning of 1500 V gelijkspanning). Bijvoorbeeld in woonhuizen, winkels, kantoorgebouwen, hotels, scholen, theaters en boerderijen.

NEN 1010 is niet van toepassing op bijzondere installaties, zoals de elektrische uitrusting van machines, installaties op schepen en elektrische tractiesystemen. Hierop zijn andere normen van toepassing.

In een aantal situaties zijn naast NEN 1010 nog andere voorschriften (en normen) van kracht, zoals op plaatsen met het risico op explosies (ATEX).

Welke versie van NEN 1010 zit in ‘Werken met NEN 1010’?

Versie NEN 1010:2020 en versie NEN 1010:2015 staat allebei in ‘Werken met NEN 1010’.

Welke versie van NEN 1010 is aangewezen in het Bouwbesluit?

Op dit moment is de 2015-versie van NEN 1010 aangewezen in het Bouwbesluit. Dat betekent dat bouwvergunningen worden verstrekt op basis van NEN 1010:2015 en dat het toepassen van deze editie van de norm een voldoende veilige elektrische installatie oplevert.

Wat zijn de belangrijkste eisen uit NEN 1010?

NEN 1010 geeft eisen voor het ontwerp en de aanleg van elektrische laagspanningsinstallaties zodanig dat:

  • een bedrijfszekere installatie wordt verkregen,
  • zonder gevaar voor elektrische schok (elektrocutie) en

zonder het risico dat brand wordt veroorzaakt.

Wat is het verschil tussen NEN 1010 en NPR 5310?

NEN 1010 geeft de eisen waaraan elektrische laagspanningsinstallaties in Nederland moeten voldoen.

NPR 5310 is de Nederlandse praktijkrichtlijn die uitleg geeft over en interpretatievoorbeelden bevat van een aantal eisen uit NEN 1010.

Wat is het verschil tussen de online versie en downloadbare pdf van NEN 1010?

Bij NEN 1010 versie 2020 is geen verschil tussen de online versie en de pdf. Bij de versie NEN 1010:2015 is de online versie geconsolideerd; dus zijn de wijzigingen uit het correctieblad in de teksten van NEN 1010 verwerkt. Bij de pdf versie vindt u NEN 1010, het correctieblad en de wijzigingsbladen als losse documenten.

Wanneer is er voor een stroomketen aanvullende bescherming door een 30mA-aardlekschakelaar nodig?

Dit staat in bepaling 411.3.3 van NEN 1010:

  • bij gebruik van contactdozen met een toegekende stroom van ten hoogste 20 A voor algemeen gebruik door leken;
  • bij verplaatsbaar elektrisch materieel voor gebruik buiten met een toegekende stroom van maximaal 32 A;

bij aansluitpunten voor verlichting in ruimten met een woonfunctie, een celfunctie, een logiesfunctie of op woonschepen. Dit geldt niet voor aansluitpunten voor verlichting in gemeenschappelijke verkeersruimten (bijvoorbeeld portieken en galerijen van flatgebouwen).

Mag je omvormers van zonnepanelen aansluiten met een snoer en stekker op de wandcontactdoos van de wasdroger of wasmachine?

Nee, volgens NEN 1010:2015 moeten PV-systemen direct worden aangesloten op een eigen ‘eindgroep’. Op deze eindgroep mogen geen andere eindverbruikers worden aangesloten (of wandcontactdozen aanwezig zijn).

Let op: Dit wijkt af van eerdere edities van NEN 1010 (en bijbehorende uitgaven van NPR 5310), waarin het wel werd toegelaten om kleine PV-systemen met een beperkt vermogen via een wandcontactdoos op een (bestaande) eindgroep met verbruikers aan te sluiten.

Met deze aanpassing conformeert Nederland zich aan gangbare opvattingen van Europese experts over veiligheid.

Als in een gebouw alleen de elektra is vernieuwd maar niet de meterkast, moet je deze dan volgens de oude of nieuwe norm keuren?

Het keuren van een installatie of delen van een installatie moet gebeuren volgens de norm die vereist (en gebruikt) is bij het ontwerp en de aanleg van de installatie of delen van de installatie.

Let op: Bij het toevoegen van nieuwe installatiedelen aan een bestaande installatie (of deel daarvan) kan het nodig zijn dat ook dit bestaande stuk wordt aangepast aan de nieuwe eisen. Bij een keuring moet hiermee rekening worden gehouden.

Mag je bij een kabel de grijze draad omkleuren naar blauw en gebruiken als nul?

Nee, je mag de grijze draad niet omkleuren. Grijs mag niet als N gebruikt worden. Bepaling 514.3.1.1. stelt dat de N over de gehele lengte blauw moet zijn.

Er is een uitzondering als er sprake is van stuurstroomketens (zie 514.3.4).

Kan ik ook een andere versie gebruiken dan die aangewezen is in het Bouwbesluit?

De 2020-versie van de norm beschrijft de inzichten met betrekking tot veilige elektrische installaties. Het bevoegd gezag (gemeenten) zal vaak gelijkwaardigheid van deze nieuwe versie (in plaats van de 2015-versie) accepteren. Opdrachtgevers kunnen daarom nu al vragen naar een installatie conform NEN 1010:2020. Ook kunnen verzekeraars, gemeenten en andere partijen eisen en voorwaarden stellen gebaseerd op de nieuwste NEN 1010.

Is toepassing van NEN 1010 verplicht?

In Nederland moeten elektrische installaties in gebouwen voldoen aan het Bouwbesluit. Dit verwijst voor laagspanningsinstallaties (tot 1000 V wisselspanning) naar NEN 1010. Wanneer een elektrische installatie voldoet aan NEN 1010, bestaat ‘het vermoeden van overeenstemming’ met deze wettelijke eisen.

Heb ik een NEN 1010-certificaat nodig om elektrische laagspanningsinstallaties te mogen aanleggen?

Er is geen wettelijke verplichting die zegt dat je een certificaat moet hebben om te mogen installeren of inspecteren. Certificaten zijn niet verplicht: niet voor personen en niet voor bedrijven. Het kunnen tonen van een certificaat kan echter wel helpen om klanten te overtuigen van de deskundigheid van betreffende bedrijf/persoon.

Gelden er voor een elektrische installatie in een besloten ruimte andere eisen?

Nee, NEN 1010 maakt geen onderscheid tussen besloten en niet-besloten ruimten.

Bestaat er een NEN 1010-certificaat?

Nee, maar het is vaak wel mogelijk om na oplevering of inspectie van een installatie een verklaring te laten opstellen door een installateur of inspecteur waarin deze bevestigt dat de installatie voldoet aan NEN 1010. Een dergelijke verklaring kan worden beschouwd als ‘NEN 1010-certificaat’.